donderdag 27 oktober 2016

NIEUWE HOOP VOOR HET NOORDEN VAN IERLAND



Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw heeft het Noorden van Ierland in een soort schijnvrede geleefd. Door het Anglo-Irish Agreement, ook wel bekent als het Verdrag van Hillsborough, werd de macht officieel door de twee gemeenschappen gedeeld. De uitkomst was een regering van Unionisten in de vorm van de DUP, en Sinn Fein. De premier is sinds die tijd altijd door de Unionisten geleverd. Sinn Fein kreeg posities, maar tegen een hoge prijs. De eis om te komen tot een verenigd Ierland ging voorlopig in de ijskast, en de Britse aanwezigheid bleef. De IRA moest ontbonden worden en de wapens vernietigd. Sinn Fein stemde in en werd een braaf onderdeel van de machtstructuur waarin Londen nog steeds het laatste woord heeft. Men ging zelfs zo ver dat de Noord Ierse politie, de historische vijand, werd geaccepteerd. Sinn Fein leiders hebben ontmoetingen met Britse Koninklijke figuren en herdenken Britse soldaten. Dat de partij zich nog steeds voor doet als Republican is alleen maar schijn. Het is een façade om de eigen achterban onder de duim te houden. De Sinn Fein leiders verdienen goed aan hun nieuwe status, en dan is er geen ruimte meer voor principes.

Vanaf de dag dat het verdrag werd getekend is er oppositie geweest van activisten die de overeenkomst als verraad zien. Deze oppositie kwam vooral uit groeperingen die zich al eerder van Sinn Fein hadden afgesplitst. Met name Republican Sinn Fein en de 32 Counties Sovereingty Committee wilde de strijd voorzetten. Deze eis werd gewapend ondersteund door de Continuity IRA en de Real IRA. Dit alles tot grote woede van zo wel het Britse als ook het Ierse establishment, dat steeds heeft geprobeerd om deze organisaties te vernietigen. Daarin is men niet geslaagd, maar de activiteiten van de groepen zijn wel meer beperkt geworden. Veel verder dan herdenkingen en wat kleine acties komt men eigenlijk niet meer. Je zou kunnen denken dat dit aan geeft dat de meeste mensen de strijd hebben opgegeven, en de huidige situatie gewoon accepteren. Het tegendeel is echter het geval.

Vooral in de laatste jaren zijn veel voormalige IRA leden, en delen van de achterban van Sinn Fein tot de conclusie gekomen, dat de Ierse strijd eigenlijk een onvoltooide revolutie is. Een revolutie die begin vorige eeuw van start ging met de opbouw van de organisaties en uiteindelijk de Paasopstand van 1916. De ideologische basis voor dit alles was de Proclamation of 1916, de verklaring die werd voorgelezen in Dublin aan het begin van de Paasopstand. Deze verklaring, waarin de toekomst van de Ierse Republiek wordt beschreven, wordt nog steeds gezien als het basisdocument van de Republican Movement. Het beschrijft een republiek waarin iedereen gelijk is en ook gelijke rechten heeft. Het was de blauwdruk voor een arbeiders republiek, die door de verschillende regeringen van de huidige Ierse Republiek nooit is uitgevoerd. Het huidige Ierland is een gewoon kapitalistisch land zoals er velen zijn in Europa. De elite, de grote bedrijven en de banken maken er de dienst uit, en het maken van winst is het enige doel. Veel Ieren zeggen dan ook dat dit niet hun republiek is, en ook niet de republiek waar zo hard voor is gevochten.

Omdat de huidige Sinn Fein leiding alleen maar bezig is met het uitvoeren van de Britse orders in Noord Ierland namen velen echte Republicans een andere weg. Dat leidde tot het ontstaan van de New IRA, een groep die al snel de grootste werd, en eigenlijk de enige die de gewapende strijd probeert voort te zetten. De andere groepen zijn hier niet echt toe in staat en zijn ook hopeloos geïnfiltreerd. The New IRA heeft zichzelf intussen duidelijk bewezen als erfgenaam van de strijd die ooit de Provo’s voerden. Dat is belangrijk omdat het veel mensen hoop geeft dat er toch een verenigd Ierland zal komen en dat de Britse macht op een zeker ogenblik gebroken zal worden. Het gedrag van het huidige Sinn Fein wordt als verraad gezien.

Naast de actieve New IRA leden kwam er ook een bredere beweging tot stand waar steeds meer groepen en individuen zich bij aansluiten. Zo is wordt er campagne gevoerd voor de rechten van gevangenzittende Republicans, en zijn er steunfondsen voor de families. De gevangenen zijn constant slachtoffer van mishandeling, intimidatie en pesterijen. Zij vormen een gesloten front en dat wordt door de activisten buiten de gevangenismuren voortgezet en uitgedragen. Ook andere politieke punten, die Sinn Fein laat liggen, worden steeds opnieuw opgepakt. Zo groeide de beweging en ook de steun binnen de bevolking.

Dit alles bereikt een voorlopig hoogtepunt in april van dit jaar toen de Republican Movement, bestaande uit tegenstanders van het Verdrag van Hillsborough, de 100ste verjaardag van de Paasopstand herdacht in Coalisland. Er was een grote mars in militaire formatie en de opkomst was veel hoger dan de organisatoren hadden verwacht. Het evenement ontketenende schokgolven in Dublin en Londen, en de Unionisten ontstaken in woede. Voor het eerst zagen ze dat er weer van echt verzet sprake was. Het ging er steeds meer op lijken dat de Republicans, die de schijnvrede niet accepteren, met een verenigde stem begonnen te spreken. Een grote noodzaak om de versplintering van de afgelopen jaren tegen te gaan. Er werd weer eensgezind opgetreden, en dat maakte indruk.

Veel deelnemers aan de mars in Coalisland zagen de noodzaak van een politieke stem en vertegenwoordiging van de beweging, en er begon een periode van voorbereiding voor de vorming van een nieuwe partij. Zo als bij velen bekend is het oprichten van een nieuwe partij niet makkelijk, omdat veel activisten een eigen visie hebben van hoe de toekomst er uit moet gaan zien. Over de jaren zijn veel meningsverschillen ontstaan en die moesten eerst zo veel mogelijk uit de weg worden geruimd. Dat kostte tijd, maar was nodig om een eventuele valse start te voorkomen.

Het eerste deel van het proces werd met succes afgesloten en op 25 september 2016 werd de nieuwe partij, Saoradh, opgericht in het Canal Hotel in Newry. De naam is het Ierse woord voor Bevrijding, en het is de bedoeling dat de nieuwe organisatie de onvoltooide revolutie gaat voltooien. Een grote taak waar een enorme inzet voor nodig is. Saoradh wil een einde maken aan de opdeling van Ierland en komen tot een verenigde Ierse Socialistische Arbeiders Republiek. In feite de uitvoering van de Proclamation of 1916. Naast de strijd voor een verenigd Ierland, zal er ook nauw met de gemeenschap worden samengewerkt tegen de huidige onderdrukking en de intimidatie door de staatskrachten zowel in het Noorden als ook het Zuiden. Dit betekend dat de originele Republican agenda weer als basis zal dienen, na jaren van verraad door Sinn Fein. De partij zal ook strijd voeren voor de rechten van de gevangenzittende Republicans en is bezig met het aanknopen van internationale banden. Zo was er een vertegenwoordiger van het Palestijnse volk aanwezig op het openingscongres.

Over een aantal zaken wordt er binnen de partij nog discussie gevoerd. Dit betreft ondermeer de deelname aan verkiezingen. Er is besloten dat gewonnen zetels in de huidige parlementen in Dublin, Belfast en Londen niet zullen worden ingenomen. Maar of er wel aan verkiezingen moet worden deel genomen is nog een open vraag. De eerste indicatie is dat de leden hier niet voor zijn. Traditioneel hebben Republicans wel zetels ingenomen in gemeenteraden omdat deze instellingen minder in verband worden gebracht met het systeem van parlementen, en er mogelijkheden liggen om de plaatselijke gemeenschap te vertegenwoordigen en bij te staan. Maar ook dit punt ligt nog open binnen Saoradh. Uiteindelijk zullen de leden beslissen welke weg wordt ingeslagen. Woordvoerders voor de partij hebben al gezegd dat er op geen enkele manier zal worden samengewerkt met parlementen en andere instellingen die de staat vertegenwoordigen. Dit geldt voor zowel het noorden als het zuiden.

Er wordt natuurlijk de vraag gesteld of het wel nodig is om weer een nieuwe partij toe te voegen aan het toch al versplinterde Republican landschap. Draag je op deze manier niet juist bij aan de versplintering en wordt de strijd daardoor niet steeds moeilijker en minder begrijpelijk? In dit geval is het antwoord dat Saoradh wel degelijk een grote bijdrage kan leveren. Zoals eerder beschreven zijn de verschillende andere partijen, die het verdrag niet accepteren, intussen een beetje ingeslapen. In plaats van stappen naar voren te zetten kiezen ze voor het vasthouden aan wat ze nu hebben, wat in de praktijk toch vaak achteruitgang betekent. Al heel lang is er een roep geweest naar een organisatie die een nieuw elan aan de strijd kan toevoegen, een organisatie die de strijd weer dynamisch maakt. De leden van Saoradh zijn ervaren activisten die ook een eigen achterban meebrengen en die de strijd van binnen en buiten kennen. Ze weten ook maar al te goed waar ze aan zijn  begonnen. Naast hun ervaring is het duidelijk dat ze wel degelijk stappen naar voren willen zetten en de strijd voor een verenigd Ierland nieuw leven in blazen. In feite zijn ze in een unieke positie om juist die rol te spelen. Er bestaat dus geen twijfel aan dat Saoradh bestaansrecht heeft.

Het kan het begin zijn van een nieuwe fase in de strijd. Ook het establishment is daar bang voor en de intimidatie en vervolging tegen de nieuwe partij is al begonnen, zowel in het noorden als het zuiden. Leden worden lastig gevallen, geïntimideerd en zelfs hun kinderen zijn niet veilig voor de politie en de Special Branch. Maar zoals gezegd; de activisten die Saoradh hebben gevormd kennen dit alles en weten zich te wapenen. In de laatste 100 jaar heeft de Ierse strijd veel vormen gehad en zijn er veel organisaties geweest die elkaar hebben afgewisseld. De Irish Volunteers en de Irish Citizens Army van de Paasopstand werden uiteindelijk de Irish Republican Army. De Official IRA kon aan het einde van de jaren 60 de strijd niet voortzetten en werd opgevolgd door de Provisional IRA. Het lijkt er op dat de beweging nu weer een nieuwe vorm heeft gekregen. Hopelijk zal deze vorm de basis zijn voor precies dat waar zo veel jaren voor is gestreden, en veel kameraden hun leven voor hebben opgegeven; een Ierse Socialistische Arbeiders Republiek. Misschien dat nu eindelijk de Ierse revolutie voltooid zal worden. Een cruciale stap in die richting is nu gezet.