Als je geloof hechtte aan de vele
opinieonderzoeken zouden de Britse verkiezingen van 7 mei de meeste spannende
in vele jaren worden. Zo wel Labour als ook de zittende Tory partij maakte een
goede kans om de stemming te winnen. Anders zou het zijn voor de Liberal
Democrats die deel uit maakten van de Cameron coalitie met de Tories. Het stond
al van te voren vast dat de partij van Nick Clegg een hoge prijs zou betalen
voor het aan de macht houden van Cameron en consorten. Uiteindelijk bleek deze
voorspelling de enige die echt uitkwam. The Liberal Democrats verloren 50
zetels en hielden er maar 8 over. De rest van de uitslag was een complete
verrassing, behalve voor de kenner die Labour het laatste jaar goed in de gaten
heeft gehouden.
Nadat alle stemmen waren geteld bleek
dat de Tories een absolute meerderheid hebben behaald met 330 zetels. David
Cameron is opnieuw de minister president. Labour kwam niet verder dan 232
zetels, een beschamend resultaat in een strijd tegen een zeer onpopulaire
regering. De Wildersachtige UKIP partij, die als grote bedreiging werd gezien,
kwam uiteindelijk niet verder dan 1 zetel. UKIP haalde wel veel stemmen op,
maar onder het Britse systeem betekent dat weinig als je in de districten niet
voldoende stemmen pakt om zetels in de wacht te slepen.
Naast de Tories was er maar een grote
winner; de Scottish National Party, de SNP. De partij van Nicola Sturgeon ging
van 6 naar 56 zetels. Dit betekend dat op 3 zetels na alle districten in
Schotland in SNP handen zijn. De Britse Westminster partijen hebben in
Schotland niets meer te vertellen. Dat zorgt wel voor een hele scheve
verhouding. De vraag is of Westminster nog wel over Schotland kan regeren?
Formeel natuurlijk wel, maar wat betekent dat nog in de huidige situatie? We
zullen zo meteen zien dat Schotland over de hele linie een grote rol in de
verkiezingen heeft gespeeld. Maar eerst nog even een overzicht van de gevolgen.
De uitslag heeft een ware slachting
onder de partijleiders aangericht. De dag na de verkiezingen stapten zowel Nick
Clegg van de Liberal Democrats als ook Ed Miliband van Labour op. Beide
partijen moeten dus op zoek naar een nieuwe leider die niet in verband is te
brengen met de huidige wanhopige situatie. Verder vertrok ook Nigel Farage van
UKIP omdat hij er niet in is geslaagd om een zetel te behalen. Een paar dagen
later kwam hij echter op zijn beslissing terug omdat hij “onmisbaar” zou zijn.
Grote woorden van iemand die niet meer is dan een uithangbord. Tot slot zijn er
nog de opinieonderzoekers die in de hele campagne hebben gefaald en dus nog
minder geloofwaardig zijn geworden dan al het geval was. Op zich is dit laatste
geen probleem want voor het juiste geld kan ieder onderzoek het gewenste
resultaat opleveren. Dat hier mee is geknoeid is dus niet uit te sluiten.
Veel interessanter is het om te kijken
naar wat de huidige situatie heeft veroorzaakt en hoe het nu verder moet. We
komen dan vanzelf bij de vraag waarom Labour zo’n enorme nederlaag heeft geleden.
De wortels van deze situatie moeten we zoeken in het Schotse onafhankelijkheids
referendum van vorig jaar. Zoals bekend had de SNP toen een referendum
aangevraagd in het vaste geloof dat de Schotse bevolking voor onafhankelijkheid
zou kiezen. Dit gebeurde echter niet en de positie van de Labour partij speelde
hierin een grote rol. Labour is jarenlang de dominerende partij in Schotland
geweest, en gelijktijdig ook een partij die veel vertrouwen genoot onder de
kiezers. In de laatste jaren is deze invloed al wel wat af genomen, maar toch
bleven veel zetels in Labour handen.
Toen het referendum werd uitgeroepen
waren het vooral de Tories die tegen afscheiding waren. Maar zij hebben in
Schotland niets te zeggen, en Cameron bedacht een bijna perfecte oplossing om
het Verenigd Koninkrijk te behouden. Hij liet Labour de Nee campagne aanvoeren
en dat was net voldoende om het referendum te doen kantelen. Voor Cameron
leverde dit alleen winst op. Schotland bleef behouden en de mensen in Schotland
die woedend en teleurgesteld waren over de uitslag zouden Labour de schuld
geven en niet de Tories. Zijn vlieger is dan ook zonder problemen op gegaan en
de rol van Labour tijdens het referendum heeft nu de partij in Schotland buiten
spel gezet, en de SNP een geweldige machtsbasis bezorgd. In feite is nu gebeurd
waar Labour bang voor was als Schotland onafhankelijk werd. De partijleiding
zag al aankomen dat Labour nooit meer een meerderheid zou krijgen als de
Schotse zetels zouden wegvallen in Westminster. Die zetels zijn er nu nog
steeds maar ze zijn niet meer in Labour handen. Veel Schotten zijn Labour als
verraders gaan beschouwen en hebben nu hun vertrouwen aan de SNP gegeven. Het
is dus duidelijk dat Miliband en de rest van de Labour leiding een tactische
blunder hebben gemaakt door voor Cameron in Schotland de kooltjes uit het vuur
te halen. Dat dit een enorme fout was ziet men echter nog steeds niet in.
Overigens zijn de problemen hiermee
ook voor Cameron niet opgelost. De SNP kan nu veel problemen in Westminster
maken en een nieuw referendum is zeker niet uitgesloten. Als het zo ver komt
zal de bevolking zich niet weer vergissen en de toekomst van het Verenigd
Koninkrijk blijft dus ongewis. Maar het heeft Cameron wel een stevige
verkiezingsoverwinning opgeleverd, en daar is hij voorlopig tevreden mee. De
SNP is zich nu aan het beraden wat de volgende stap moet zijn. Ook voor Europa
is de uitslag niet onproblematisch. Cameron heeft een referendum beloofd over
de vraag of het Verenigd Koninkrijk binnen de EU moet blijven. Brussel is hier
niet blij mee, en ziet een eventuele uitslag met angst en beven tegemoet.
Overigens waren er nog andere factoren
voor de Labour nederlaag. De partij is nooit helemaal hersteld van de rechtse
praktijken van Tony Blair en consorten. Het beleid van toen maakte dat veel
traditionele Labour supporters zich uitgesloten voelden. Blair ging op zoek
naar de middenklasse en de arbeidersklasse werd door hem als tweede prioriteit
gezien. Ed Miliband heeft de partij wel wat meer naar links getrokken, maar het
was niet voldoende, en Miliband zelf is ook niet populair in de
arbeiderswijken. Labour zakte dus tussen twee stoelen in. De middenklasse
vertrouwde de partij niet meer na het Blair tijdperk, en de arbeidersklasse
ziet Labour steeds minder als haar vertegenwoordiger. Er zal dus heel wat
moeten gebeuren om deze situatie om te keren, en misschien is het wel
onmogelijk. Voorlopig zal de chaos in de partij zeker door gaan.
Dit alles heeft weer 5 jaar Tory beleid opgeleverd wat voor veel mensen noodlottig zal zijn. De eerste protesten zijn al geweest en er zullen er zeker nog meer volgen. Het grootste probleem is dat de Britse arbeidersklasse geen enkele echte vertegenwoordiger in het parlement meer heeft. Een situatie die we in veel landen tegenkomen, inclusief Nederland. De bestaande partijen zijn veel te veel naar rechts opgeschoven en goed functionerende communistische of links socialistische partijen zijn er bijna niet. Het resultaat van dit alles is overal zichtbaar; meer armoede, werkloosheid, dwangarbeid en een maatschappij die steeds sneller uit elkaar valt. Als we niet allemaal in deze kolk van ellende mee gezogen willen worden, moeten we snel handel. Kortom; waar wachten we nog op? Organiseer en sla terug, in heel Europa.
