donderdag 28 mei 2015

AMERIKA VALT VOOR MOSKOU



Het schaakspel in Midden Europa is een nieuwe fase in gegaan. Een fase waarvan wij nog niet kunnen zeggen of het de beslissende fase is. Maar er zijn dingen aan het veranderen. In feite was het begin van de verandering al in februari van start gegaan, toen Rusland met de Oekraïne, Duitsland en Frankrijk het 2de Minsk Akkoord afsloot. Op zich verschilde dat akkoord niet zo veel met het eerste akkoord van vorig jaar, maar het is meer gedetailleerd en ook de betrokkenheid van Duitsland en Frankrijk hebben er voor gezorgd dat het voor de fascisten in Kiev niet zo makkelijk is om de oorlog opnieuw van start te laten gaan. Kiev wil niets liever dan weer een offensief starten, maar dat zou een slag betekenen voor de diplomatie van zowel Duitsland als Frankrijk, en Kiev kan zich nog niet veroorloven om deze twee bondgenoten voor het hoofd te stoten.

De Amerikanen zouden ook graag weer een nieuwe oorlog zien, maar ook zij hebben nu minder ruimte omdat ze toch rekening met Duitsland moeten houden. Dat zal nooit doorslaggevend zijn, maar de handen van Washington zijn toch wel een beetje meer gebonden. De uitkomst van dit alles kunnen we iedere dag in Novorossia zien. De Kiev fascisten zijn dagelijks bezig met het aanvoeren van nieuwe wapens en manschappen. Dit gaat in tegen het Minsk Alkkoord, maar dat kan de fascisten weinig schelen. Verder schieten zij ook weer iedere dag op doelen in Novorossia. Hierbij vallen ook burgerslachtoffers, maar we moeten wel vaststellen dat de beschietingen minder intensief zijn dan aan het begin van het jaar. Het gaat nu vooral om provocaties.

Het doel is duidelijk; men wil proberen de milities in gevechten te betrekken om vervolgens te kunnen zeggen dat de milities Minsk schenden. Dat zou voor Kiev de weg openen voor het starten van een nieuw offensief. Hun probleem is echter dat de milities niet op de provocaties in gaan. Als de beschietingen te ver gaan wordt de OSCE ingeschakeld en dan wordt het wel weer minder. De OSCE doet wel niet veel, maar ze zijn intussen toch wel een hinderpaal voor de fascisten geworden. Dus gaan de provocaties door en de meeste analisten verwachten nog steeds dat de grote aanval eind mei of begin juni gaat komen. Niet dat Kiev verwacht nu grote overwinningen te kunnen boeken. Dat zit er zeker niet in. De milities zijn intussen een goed bewapend leger geworden en als de Kiev fascisten aanvallen zullen ze alleen hun eigen graf graven.

Dat men toch wil doorzetten heeft met twee dingen te maken. Ten eerste is de economie van de Oekraïne volledig ingestort en komen hier steeds meer protesten van de bevolking tegen. Deze protesten worden ook steeds grimmiger, hoewel hiervan in de westerse media niets terug te vinden is. Kiev heeft dus weer een oorlog nodig om de aandacht van de bevolking van de dagelijkse ellende af te leiden. Het tweede punt is dat Kiev de internationale ontwikkelingen met veel zorgen in de gaten houdt en bang is dat de situatie haar aan het ontglippen is. Men hoopt dat door nieuwe gevechten de zogenaamde NAVO bondgenoten meer troepen en materieel zullen sturen. Het is nog maar de vraag of deze theorie klopt. De internationale situatie keert zich namelijk inderdaad steeds meer tegen de Kiev leiders. Dat dit het begin van het einde kan zijn weet men daar natuurlijk ook.

Na het afsluiten van Minsk 2 is er immers nog meer gebeurd. Maandenlang hebben de Amerikanen gedreigd om de sancties tegen Rusland uit te breiden, dit om Rusland weer op een westerse koers te dwingen. President Poetin heeft zich hier echter weinig van aan getrokken. Hij blijft herhalen dat Minsk 2 de problemen van de Oekraïne en Novorossia kan oplossen, en verder dan dat wil hij absoluut niet gaan. Hij blijft ook herhalen dat hij de mensen in de Russisch sprekende gebieden nooit in de steek zal laten. Dat zijn de rode lijnen waar hij niet van afwijkt. Het maakt Washington gek dat het geen grip op Rusland kan krijgen, en men probeert dan ook alles. Tot nu toe zonder veel succes. In tegendeel; Rusland gaat steeds meer over op eigen producten en productie om de sancties te ontlopen en het land versterkt hier mee haar positie. Daar komt nog bij dat de partnerschap met China met de dag in kracht toeneemt en dat ook andere landen aan de Russische deur beginnen te kloppen. Dit tot verbijstering van Washington.

Een keerpunt van dit alles was de grote overwinningsparade in Moskou op 9 mei, toen het Russische volk massaal de overwinning op het Hitler fascisme, nu 70 jaar geleden, herdacht. Wekenlang had Amerika druk op allerlei landen gezet om niet bij de parade aanwezig te zijn. De meeste westerse landen volgden slaafs de lijn van Washington, zoals gebruikelijk is. Maar er komen steeds meer uitzonderingen. Hongarije, bijvoorbeeld en niet te vergeten Slowakije en Tsjechië. Langzaam aan begint het gesloten Europese front scheuren te vertonen. Maar dat was nog lang niet alles. Op 9 mei zat de Chinese leider tijdens de feestelijkheden de hele dag naast President Poetin. Daar kwam nog bij dat troepen uit China en India in de parade meeliepen. Amerika was woedend, maar Obama en zijn trawanten stonden machteloos.

Als verdere tegenvaller werd bekend dat Griekenland, spuugzat van de Europese dictaten, een interesse begint te tonen in de BRICS Bank, die onder Russische regie wordt opgezet. Deze bank hoort bij het project dat een aantal landen onderleiding van Rusland onafhankelijk moet maken van het westen. Dat Griekenland hier nu naar kijkt geeft opnieuw aan dat de spleten in de Europese vesting steeds meer zichtbaar worden. Dat zien de Amerikanen natuurlijk ook en Obama heeft publiekelijk toegeven dat hij er niet in is geslaagd om Rusland te isoleren. In tegendeel; de sancties en de andere drukmiddelen hebben Rusland er toegebracht om allerlei alternatieve structuren veel eerder op te zetten dan in feite de bedoeling was geweest. Het komt er dus eigenlijk op neer dat het westen in haar eigen val is getrapt.

Het was dus duidelijk dat de Amerikanen een nieuwe strategie nodig hadden. Na het sterke Russische optreden tijdens de Dag van de Overwinning op 9 mei kon men in Washington niet langer wachten Minister van Buitenlandse Zaken Kerry werd naar Rusland gestuurd en hij had een gesprek met President Poetin in Sochi. Het was de eerste keer in twee jaar dat een Amerikaanse officiële vertegenwoordiger Russische bodem betrad. Dit alleen al is een enorme overwinning voor de Russische diplomatie. Een paar dagen later was er een Amerikaanse delegatie, geleid door Nuland, in Moskou. Deze gebeurtenissen maakten duidelijk dat tenminste een deel van het Amerikaanse establishment het roer wat heeft omgegooid. Over de uitkomst van de gesprekken is weinig bekend, maar in Sotchi verklaarde Kerry dat de Minsk 2 Akkoorden de enige weg zijn om het conflict op te lossen. Het was de eerste keer dat de Amerikanen hun steun gaven aan het Minsk proces, iets wat Washington tot nu toe steeds had uitgesloten.

De vraag blijft dan wat hier allemaal achter zit. Er wordt gezegd dat er een plan is om de Oekraïne tot een federatie te verklaren waarbij de verschillende regio’s autonomie zullen krijgen. Maar het zal geen gewone federatie zijn omdat de republieken in de Donbass praktisch onafhankelijk zullen worden. Het spreekt vanzelf dat een plan als dit totaal onacceptabel is voor de fascisten in Kiev. Maar het schijnt dat het plan wel is geaccepteerd door President Poetin en Merkel. De Amerikanen waren steeds tegen. Maar er wordt nu gefluisterd dat ook Kerry en de huidige Amerikaanse leiding het plan hebben geaccepteerd. Met de Amerikaanse neocons zal dit zeker niet het geval zijn. Zij willen meer bloed zien.

De vraag is nu hoe dit plan tot realiteit kan worden omgezet. Zo als gezegd zal Kiev het niet accepteren en zal er eerst een hernieuwde oorlog nodig zijn waarbij Kiev opnieuw een nederlaag leidt. Als dit gebeurd is de kans dat de junta in Kiev verdwijnt een stuk groter geworden. Er is nu eenmaal een monster gecreëerd en er moet behoorlijk wat werk verzet worden om dit monster weer te vernietigen. Het zijn alleen maar voorspellingen en de uitkomst is onzeker. Maar dat het bovengenoemde plan circuleert staat vast. Voor Kiev is dat een reden te meer om de oorlog binnenkort weer volop van start te laten gaan. Er rest de fascisten niets anders dan een vlucht naar voren. Dat ze net als eerder weer een nederlaag kunnen verwachten staat vast, maar dat zal de zieke geesten in Kiev niet tegen houden. In tegendeel, ze zullen het zien als een laatste poging om te overleven.

Als dit plan werkelijk wordt uitgevoerd en de situatie weer stabiel wordt, moeten we ons afvragen hoe het verder gaat met de Amerikaanse aanval op Rusland. Die aanval zal zeker niet stoppen. Washington neemt nu even gas terug, omdat het ziet dat haar tactiek een mislukking is geworden. Maar dit soort mislukkingen hebben de Amerikanen nooit tegengehouden. Er zal dus weer een nieuwe fase komen waarin de aanval weer in alle hevigheid wordt voortgezet. Het enige dat dit kan tegenhouden is een Amerikaanse acceptatie dat er in de wereld meer machten zijn die buiten Amerika om functioneren. Zo’n acceptatie zit er op dit moment absoluut niet is.
Rusland weet dit maar al te goed en is op alles voorbereid, ook op de uiterste consequentie. De Amerikaanse ouvertures worden nu met een glimlach aangehoord en waar mogelijk ook gebruikt. Dit onder het motto dat iedere kans benut moet worden. Maar Moskou zal niets toegeven en ook geen koerswijziging doorvoeren. De bal zal dus bij de Amerikanen blijven liggen. President Poetin zit niet te wachten op een volledige confrontatie met het westen. Maar als die confrontatie er komt zal hij niet aarzelen. Dan kunnen in Europa de stormluiken gesloten worden.

donderdag 21 mei 2015

VLUCHTELINGENCRISIS; EU DODELIJK VERDEELD



De meest bittere discussie binnen de Europese Unie op dit moment gaat over de opvang van vluchtelingen. De beelden zijn bekend; ondanks de hoge risico’s proberen vluchtelingen uit de vele brandhaarden van deze wereld met boten Zuid Europa te bereiken. De boten van mensensmokkelaars die hiervoor worden gebruikt zijn meestal slecht en overvol. Het gevolg is dat duizenden vluchtelingen zijn verdronken in de Middellandse Zee. Voor lange tijd hebben de Europese leiders deze situatie genegeerd en waar mogelijk de vluchtelingen tegengewerkt of gewoon laten verdrinken. Maar toen er zo veel slachtoffers vielen dat het niet meer uit nieuws was te houden, kwamen er toch plannen om iets aan de situatie te doen. Tenminste, dat wordt beweerd.

De meeste vluchtelingen die de wal halen, na een gruwelijke tocht, komen in Italië terecht. De Italiaanse autoriteiten kunnen de grote toeloop niet aan en hebben de rest van de EU om hulp gevraagd. Zo als gebruikelijk tonen de EU leiders zich naar buiten toe geschokt over de situatie en heeft men de mond vol over humanitaire hulp. Maar achter de schermen is men de vluchtelingen liever kwijt dan rijk en de Europese semi-politie organisatie, Frontex, probeert al jaren om de vluchtelingen en hun boten te weren. Het staat zelfs vast dat de acties van Frontex deels verantwoordelijk zijn voor de vele slachtoffers die er intussen zijn gevallen. Daar wil men natuurlijk niet over praten, dus zoekt men naar andere oplossingen.

In sommige kringen wordt er op aangedrongen om de boten van de mensensmokkelaars gewoon tot zinken te brengen. Uit het water schieten dus. De EU heeft hier al een besluit overgenomen, en wacht nu op VN toestemming. Weliswaar wil men dat nu nog doen terwijl er geen vluchtelingen meer op zitten, maar de vraag is hoe lang het duurt voordat er gewoon op iedere boot geschoten gaat worden. Immers, het zal gaan om een legerinzet, en dan weten we het wel. De prioriteit is niet het redden van mensen maar het verdedigen van de Europese grenzen. Dat is de ware taak van Frontex. Het gaat er niet om dat wij de mensensmokkelaars, die criminelen op hoog niveau zijn, de hand boven het hoofd houden. Maar als men toestemming gaat geven voor het schieten op boten is het niet moeilijk te raden welke kant het binnenkort op zal gaan. Meer slachtoffers dus.

De vraag is; hoe het probleem dan aan te pakken? Ten eerste moeten we vaststellen dat, in tegenstelling tot wat fascisten en andere rechtse ballen altijd beweren, de meeste mensen niet vrijwillig vluchten. Alles achter laten doe je pas als het echt niet meer anders kan. Ook is het niet waar dat de meeste mensen die de oversteek wagen verarmd zouden zijn en op zoek naar een beter economisch klimaat. In tegendeel; je laten overzetten door de mensensmokkelaars kost dik geld. Zij die de hoge bedragen niet kunnen opbrengen krijgen zelfs de kans niet om te vluchten. Zij mogen hun heil ter plekke zoeken of ondergaan. Hoe we het ook bekijken, vluchten is een wanhoopsdaad.

Naast het laten zinken van boten is er nog een ander plan dat binnen de EU circuleert. Om Italië en de andere zuidelijke landen te ontlasten wil men de vluchtelingen die het halen via een quotasysteem over de EU landen verdelen. Dit onder het motto dat ieder land offers moet brengen. Maar dit plan heeft geen volledige steun en een aantal landen, waaronder Groot Brittannië en Hongarije, hebben aangekondigd dat ze onder geen beding aan het plan zullen meewerken. De hoofdreden voor de weigering is dat men bang is dat het karakter van de verschillende landen te veel zal wijzigen. Het spreekt vanzelf dat daar ook een grote dosis racisme achter zit. Het lijkt er op dat de discussie over het quotasysteem een van de meest verbitterde strijdpunten in de geschiedenis van de Europese Unie gaat worden. Intussen gaat het sterven in de Middellandse Zee gewoon door, en blijven de boten komen.

Al het bovenstaande is alleen symptoombestrijding met als doel vluchtende mensen te weren. Veel beter zou het zijn om de oorzaken van het vluchten daadwerkelijk aan te pakken. Om te weten te komen waarom mensen vluchten hoeven we niet ver te zoeken. De grootste stromen vluchtelingen komen voort uit de vele westerse interventies en oorlogen in landen waar het westen in feite niets mee te maken heeft. De bemoeizucht en heersersdrang van vooral de Amerikanen zijn de grootste redenen voor de noodzaak tot vluchten. Landen als Irak, Afghanistan, Syrië, Somalië, Libië en Jemen zijn door de westerse interventies in oorlogen gestort waar de plaatselijke bevolking het grootste slachtoffer van is geworden. Naast miljoenen doden zijn er ook miljoenen op de vlucht geslagen. Deze situatie zal niet veranderen zo lang het westen zich blijft inmengen en er steeds nieuwe pogingen zijn om bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten. Het is juist dit westerse gif dat voor de meeste problemen heeft gezorgd.

Dan is er nog een ander aspect dat niet mag worden vergeten. Het westen verdient gigantisch bedragen aan de wapenhandel, waarbij er juist veel wordt verkocht aan crisisgebieden. Soms zelfs aan beide kanten in het conflict. De conflicten die hierdoor ontstaan of escaleren zorgen voor nog meer vluchtelingen. Als de handel in wapens niet direct kan worden uitgevoerd omdat het tegen een bepaalde internationale wet in gaat wordt er meestal een derde land gezocht dat als stroman kan optreden. Men verdient dus miljarden aan de wapenhandel, maar raakt in paniek als dit vluchtelingen oplevert. De Amerikaanse economie zou zonder de wapenhandel instorten, maar als het gaat om onderdak verlenen aan vluchtelingen die door Amerikaans toedoen hebben moeten vluchten geeft Washington niet thuis. De arrogantie van de vermeende heerser.

Dit alles geeft opnieuw het criminele karakter aan van de westerse machten die naar eigen goeddunken oorlogen en conflicten creëren om hun eigen macht en invloed te vergroten. Dat men hier door complete landen en volkeren te gronde richt kan niemand van deze zogenaamde elite iets schelen. Ze zien dat als bijkomstige schade waar anderen maar de rekening voor moeten betalen, sommige in geld, anderen in bloed. De vluchtelingen, die proberen te ontsnappen aan de gevaren van de crisisgebieden, denken dat ze in Europa een veilige thuishaven zullen vinden. Ze vergissen zich. In feite doen ze niets meer dan kloppen op de poorten van de hel.

donderdag 14 mei 2015

SLACHTPARTIJ BIJ BRITSE VERKIEZINGEN



Als je geloof hechtte aan de vele opinieonderzoeken zouden de Britse verkiezingen van 7 mei de meeste spannende in vele jaren worden. Zo wel Labour als ook de zittende Tory partij maakte een goede kans om de stemming te winnen. Anders zou het zijn voor de Liberal Democrats die deel uit maakten van de Cameron coalitie met de Tories. Het stond al van te voren vast dat de partij van Nick Clegg een hoge prijs zou betalen voor het aan de macht houden van Cameron en consorten. Uiteindelijk bleek deze voorspelling de enige die echt uitkwam. The Liberal Democrats verloren 50 zetels en hielden er maar 8 over. De rest van de uitslag was een complete verrassing, behalve voor de kenner die Labour het laatste jaar goed in de gaten heeft gehouden.

Nadat alle stemmen waren geteld bleek dat de Tories een absolute meerderheid hebben behaald met 330 zetels. David Cameron is opnieuw de minister president. Labour kwam niet verder dan 232 zetels, een beschamend resultaat in een strijd tegen een zeer onpopulaire regering. De Wildersachtige UKIP partij, die als grote bedreiging werd gezien, kwam uiteindelijk niet verder dan 1 zetel. UKIP haalde wel veel stemmen op, maar onder het Britse systeem betekent dat weinig als je in de districten niet voldoende stemmen pakt om zetels in de wacht te slepen.

Naast de Tories was er maar een grote winner; de Scottish National Party, de SNP. De partij van Nicola Sturgeon ging van 6 naar 56 zetels. Dit betekend dat op 3 zetels na alle districten in Schotland in SNP handen zijn. De Britse Westminster partijen hebben in Schotland niets meer te vertellen. Dat zorgt wel voor een hele scheve verhouding. De vraag is of Westminster nog wel over Schotland kan regeren? Formeel natuurlijk wel, maar wat betekent dat nog in de huidige situatie? We zullen zo meteen zien dat Schotland over de hele linie een grote rol in de verkiezingen heeft gespeeld. Maar eerst nog even een overzicht van de gevolgen.

De uitslag heeft een ware slachting onder de partijleiders aangericht. De dag na de verkiezingen stapten zowel Nick Clegg van de Liberal Democrats als ook Ed Miliband van Labour op. Beide partijen moeten dus op zoek naar een nieuwe leider die niet in verband is te brengen met de huidige wanhopige situatie. Verder vertrok ook Nigel Farage van UKIP omdat hij er niet in is geslaagd om een zetel te behalen. Een paar dagen later kwam hij echter op zijn beslissing terug omdat hij “onmisbaar” zou zijn. Grote woorden van iemand die niet meer is dan een uithangbord. Tot slot zijn er nog de opinieonderzoekers die in de hele campagne hebben gefaald en dus nog minder geloofwaardig zijn geworden dan al het geval was. Op zich is dit laatste geen probleem want voor het juiste geld kan ieder onderzoek het gewenste resultaat opleveren. Dat hier mee is geknoeid is dus niet uit te sluiten.

Veel interessanter is het om te kijken naar wat de huidige situatie heeft veroorzaakt en hoe het nu verder moet. We komen dan vanzelf bij de vraag waarom Labour zo’n enorme nederlaag heeft geleden. De wortels van deze situatie moeten we zoeken in het Schotse onafhankelijkheids referendum van vorig jaar. Zoals bekend had de SNP toen een referendum aangevraagd in het vaste geloof dat de Schotse bevolking voor onafhankelijkheid zou kiezen. Dit gebeurde echter niet en de positie van de Labour partij speelde hierin een grote rol. Labour is jarenlang de dominerende partij in Schotland geweest, en gelijktijdig ook een partij die veel vertrouwen genoot onder de kiezers. In de laatste jaren is deze invloed al wel wat af genomen, maar toch bleven veel zetels in Labour handen.

Toen het referendum werd uitgeroepen waren het vooral de Tories die tegen afscheiding waren. Maar zij hebben in Schotland niets te zeggen, en Cameron bedacht een bijna perfecte oplossing om het Verenigd Koninkrijk te behouden. Hij liet Labour de Nee campagne aanvoeren en dat was net voldoende om het referendum te doen kantelen. Voor Cameron leverde dit alleen winst op. Schotland bleef behouden en de mensen in Schotland die woedend en teleurgesteld waren over de uitslag zouden Labour de schuld geven en niet de Tories. Zijn vlieger is dan ook zonder problemen op gegaan en de rol van Labour tijdens het referendum heeft nu de partij in Schotland buiten spel gezet, en de SNP een geweldige machtsbasis bezorgd. In feite is nu gebeurd waar Labour bang voor was als Schotland onafhankelijk werd. De partijleiding zag al aankomen dat Labour nooit meer een meerderheid zou krijgen als de Schotse zetels zouden wegvallen in Westminster. Die zetels zijn er nu nog steeds maar ze zijn niet meer in Labour handen. Veel Schotten zijn Labour als verraders gaan beschouwen en hebben nu hun vertrouwen aan de SNP gegeven. Het is dus duidelijk dat Miliband en de rest van de Labour leiding een tactische blunder hebben gemaakt door voor Cameron in Schotland de kooltjes uit het vuur te halen. Dat dit een enorme fout was ziet men echter nog steeds niet in.

Overigens zijn de problemen hiermee ook voor Cameron niet opgelost. De SNP kan nu veel problemen in Westminster maken en een nieuw referendum is zeker niet uitgesloten. Als het zo ver komt zal de bevolking zich niet weer vergissen en de toekomst van het Verenigd Koninkrijk blijft dus ongewis. Maar het heeft Cameron wel een stevige verkiezingsoverwinning opgeleverd, en daar is hij voorlopig tevreden mee. De SNP is zich nu aan het beraden wat de volgende stap moet zijn. Ook voor Europa is de uitslag niet onproblematisch. Cameron heeft een referendum beloofd over de vraag of het Verenigd Koninkrijk binnen de EU moet blijven. Brussel is hier niet blij mee, en ziet een eventuele uitslag met angst en beven tegemoet.

Overigens waren er nog andere factoren voor de Labour nederlaag. De partij is nooit helemaal hersteld van de rechtse praktijken van Tony Blair en consorten. Het beleid van toen maakte dat veel traditionele Labour supporters zich uitgesloten voelden. Blair ging op zoek naar de middenklasse en de arbeidersklasse werd door hem als tweede prioriteit gezien. Ed Miliband heeft de partij wel wat meer naar links getrokken, maar het was niet voldoende, en Miliband zelf is ook niet populair in de arbeiderswijken. Labour zakte dus tussen twee stoelen in. De middenklasse vertrouwde de partij niet meer na het Blair tijdperk, en de arbeidersklasse ziet Labour steeds minder als haar vertegenwoordiger. Er zal dus heel wat moeten gebeuren om deze situatie om te keren, en misschien is het wel onmogelijk. Voorlopig zal de chaos in de partij zeker door gaan.
 
Dit alles heeft weer 5 jaar Tory beleid opgeleverd wat voor veel mensen noodlottig zal zijn. De eerste protesten zijn al geweest en er zullen er zeker nog meer volgen. Het grootste probleem is dat de Britse arbeidersklasse geen enkele echte vertegenwoordiger in het parlement meer heeft. Een situatie die we in veel landen tegenkomen, inclusief Nederland. De bestaande partijen zijn veel te veel naar rechts opgeschoven en goed functionerende communistische of links socialistische partijen zijn er bijna niet. Het resultaat van dit alles is overal zichtbaar; meer armoede, werkloosheid, dwangarbeid en een maatschappij die steeds sneller uit elkaar valt. Als we niet allemaal in deze kolk van ellende mee gezogen willen worden, moeten we snel handel. Kortom; waar wachten we nog op? Organiseer en sla terug, in heel Europa.

donderdag 7 mei 2015

DE WAANZIN VAN OORLOG – DE DAM 7 MEI 1945



De meeste mensen zullen het er over eens zijn dat oorlog waanzin is. Eigenlijk zou geen enkel zinnig mens een oorlog willen ontketenen of er aan deelnemen. Toch blijft oorlog soms onontkoombaar, maar dan alleen als een bevrijdingsstrijd. Hoe we er ook naar kijken, het blijft waanzin dat de ene groep mensen de andere afslacht, uit wat voor reden dan ook. Maar zelfs binnen een oorlog kan men incidenten vinden die het woord waanzin als een niet uit te wissen stempel op zich dragen. Over zo’n incident willen we het vandaag hebben.

Vandaag precies 70 jaar geleden, op 7 mei 1945, vierde Amsterdam de bevrijding, na vijf lange jaren van Duitse bezetting. Maar een echte bevrijding was het nog niet, want de geallieerde legers hadden de stad nog niet bereikt. Toch werd er feest gevierd en gingen de vlaggen uit. Gelijktijdig zat de stad nog vol met Duitse militairen, die ook nog steeds zwaar bewapend waren. Daar kwam nog bij dat er gewapende leden van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) op straat verschenen. Dit alles kon in feite alleen maar in een tragedie eindigen. Alleen had niemand dit blijkbaar in de gaten. De prijs voor deze onbezorgdheid zou groot zijn. Zo kort voor het einde werd Amsterdam toch nog door een nieuwe ramp getroffen.

Het hele scenario begon met de radioaankondiging in de avond van 4 mei 1945 dat de Duitse troepen in Nederland hadden gecapituleerd. Er werd bij gezegd dat Nederland dus vrij was. Maar dit laatste was veel te voorbarig. Er was een capitulatie, maar er werd ook nog onderhandeld over hoe de overgave er uit moest zien. Niets was dus nog zeker. Daar kwam nog bij dat de geallieerden nog op een behoorlijke afstand van Amsterdam waren en pas over een paar dagen werden verwacht. Helaas werd dit niet in het radiobericht vermeld en iedereen ging er dan ook vanuit dat het gewoon afgelopen was en de bevrijding gevierd kon worden. Diezelfde avond al waren er veel mensen op straat en er waren ook al vlaggen te zien. Maar Duitsers waren er ook nog steeds in diezelfde straten, hoewel zij zich op de achtergrond hielden.

Een zelfde beeld was er ook te zien op de volgende dag ,5 mei, toen er al overal buurtfeesten waren. Daar kwam nog bij dat de BS nu massal op straat kwam, gewoon openlijk. Met helmen en stenguns bewapend begonnen zij al NSB’ers en andere verraders op te pakken. Ook waren er plannen om drie grote gebouwen in het centrum van de stad, waaronder het postkantoor, in te nemen om vernietiging door de vijand te voorkomen. Echter, al deze activiteiten waren tegen de capitulatieafspraken in op gang gekomen. Er was in feite afgesproken dat de BS pas bewapend op straat mocht komen als de bevrijders aanwezig waren. Niet eerder. Ook mocht de BS geen Duitse militairen ontwapenen of arresteren. Ook dat was het werk van de bevrijders. Het negeren van deze afspraken heeft waarschijnlijk de basis gelegd voor de tragedie die zich op 7 mei afspeelde.

Om de achtergrond van dit alles beter te begrijpen moeten we toevoegen dat de BS pas sinds september 1944 bestond. Het was de bedoeling dat het volledige verzet in Nederland in de BS opging. Dit gebeurde echter maar deels. Sommige groepen weigerde deel te nemen en de meer linkse Raad van Verzet sloot zich met veel twijfels aan. Daar kwam nog bij dat in de structuur van de BS de Orde Dienst (OD) een centrale rol kreeg. Dit ergerde veel verzetsgroepen omdat de OD in het verzet nauwelijks een rol van betekenis had gespeeld en zichzelf in feite in reserve had gehouden voor het moment van de bevrijding. De taak van de OD zou dan zijn om de orde te handhaven tot de oude machthebbers weer in het zadel zaten. Deze passieve houding was de andere groepen een doorn in het oog en men was dus niet blij met de sleutelpositie die veel OD leden kregen binnen de BS.

Tijdens de onderhandelingen over de Duitse capitulatie in Wageningen bleek ook nog eens dat de BS geen echte rol zou krijgen in de bevrijding van het land. De BS zou politie en bewakingsdiensten mogen doen en verraders oppakken. Maar van vechten tegen de Duitsers mocht geen sprake zijn. Dat was tegen het zere been van de BS leiding die haar voorbeeld zag in de Franse verzetsbeweging die bijvoorbeeld Parijs zelf mocht bevrijden. Zoiets had de BS ook in Nederland voor ogen. Maar daar zou nu dus niets van komen. Deze hele zaak leidde tot frustraties en spanningen. Men had immers de wapens al klaar liggen en de kwartieren waren ingericht. Dat dit allemaal voor niets zou zijn geweest was moeilijk te verteren.

We gaan nu terug naar Amsterdam, want deze hele ontwikkeling was cruciaal voor wat er ging komen. Nadat het bericht van de capitulatie de ronde had gedaan werd er een begin gemaakt met het mobiliseren van de BS. De leden kwamen samen in het gebouw van een papierhandel in de binnenstad, vlak achter de Dam, en wachtte op orders. Het probleem was echter dat de geallieerde troepen er nog steeds niet waren en dat officieel de BS dus niets te vertellen had. Maar de BS leiding, niet gelukkig met de ondergeschikte rol die men had gekregen, besloot toch om tot actie over te gaan. Gewapende BS groepen gingen op patrouille en er werd een begin gemaakt met het oppakken van foute figuren en zogenaamde “moffenmeiden’. Als excuus voor het toch op straat komen gebruikte men dat de kans bestond dat de Duitsers nog vernielingen zouden aanrichten voor dat ze definitief verdwenen.

Toch bleek al gauw dat de hele operatie levensgevaarlijk was. Heel Amsterdam zat nog vol Duitsers die ook nog in het bezit waren van hun wapens. Op zich hielden die zich vrij rustig, hoewel ze soms wel zichtbaar waren. Het hele weekend ging dit allemaal nog zonder incidenten. Tot 7 mei, de dag van de tragedie. Op die dag schreef ondermeer Het Parool dat de bevrijders binnen een paar uur zouden binnentrekken. De Amsterdammers wilde dit niet missen en trokken massaal naar de Dam. Daar kwam ook een draaiorgel en binnen de kortste keren waren duizenden mensen onderdeel van een waar volksfeest. Echter op de achtergrond waren hele andere dingen gaande. Gewapende BS leden probeerden de eerder genoemde gebouwen in te nemen en toen dat niet meteen lukte werd er een begin gemaakt met het ontwapenen en oppakken van Duitse militairen die toevallig passeerden. Hierbij ontstond een incident waarbij een schot viel gevolgd door een tweede schot.

De feestvierende menigte merkte dit nauwelijks, maar Duitse militairen van de Kriegsmarine, die in “De Groote Club” vlak bij de Kalverstraat zaten, kregen het wel in de gaten en begonnen vanuit de ramen en vanaf de balkons naar beneden te schieten. Ze schoten met geweren en machinegeweren direct in de feestende menigte. Op de Dam brak nu paniek uit en iedereen zocht een goed heenkomen. Men zocht zelfs dekking achter het draaiorgel en de lantaarnpalen. BS leden schoten terug en zo ontstond er een heftige schietpartij die niet te stoppen leek. Het hoofd van de BS, Overhoff, die zelf op de Dam was, kreeg in de gaten dat er snel gehandeld moest worden. Hij haalde de commandant van de Feldgendarmerie, Bergmann, naar de plaats van de schietpartij en samen slaagden ze er in een einde aan het vuren te maken. Maar de ramp was al een feit.

Voor zo ver bekend werden er 22 mensen op de Dam doodgeschoten en raakten er tussen de 66 en 120 gewond. Velen waren er ernstig aan toe. Sommige berichten vermelden dat er ook 50 Duitsers omkwamen, maar dat is nooit bevestigd. De Dam bleef in chaos achter. Er waren dus zeker 22 doden Amsterdammers te betreuren die de hele oorlog waren doorgekomen en nu in de laatste uren het leven verloren door in feite onverantwoordelijk optreden. Het spreekt voor zich dat de rekening voor deze tragedie bij de Duitsers moet worden neergelegd. Zij schoten zonder waarschuwing in een ongewapende menigte. Maar we kunnen er niet om heen dat het optreden van de BS de schietpartij min of meer heeft uitgelokt door tegen de orders in Duitsers op te pakken.

Van het incident is nooit een rapport gemaakt en het is dan ook niet eens zeker dat de cijfers betreffende de slachtoffers helemaal correct zijn. Waarom er geen rapport is blijft ook een raadsel. Er wordt hier en daar wel gezegd dat men gewoon heeft geweigerd om iets te schrijven omdat het de BS in een kwaad daglicht zou stellen. Dat mocht niet want de BS moest worden ingezet om de terugkeer van de oude machthebbers zo soepel mogelijk te laten verlopen. Men was immers nog steeds bang voor een communistische greep naar de macht. Ook was dit incident niet het enige want op andere plaatsen in Amsterdam waren er ook schietpartijen met slachtoffers tussen de BS en Duitsers, ondermeer bij het Vondel Park aan de kant van de Amstelveenseweg. Landelijk waren er hier en daar gelijksoortige confrontaties waarbij ook doden vielen, hoewel lang niet zo veel als op de Dam. Al snel verdwenen deze zaken in het feestgedruis van de bevrijding en later in de activiteiten van de wederopbouw. Niemand dacht er meer aan, op de direct betrokkenen na.

Op 8 mei 1945 kwamen dan eindelijk de Canadezen naar Amsterdam en was de onzekerheid voorbij. De BS ging verder met haar taken en de Duitsers, die nog steeds in “De Groote Club” zaten, mochten zonder problemen het gebouw verlaten en richting krijgsgevangenschap marcheren. Het werd zelfs gefilmd. Hier liepen de moordenaars van 22 Amsterdamse burgers, maar niemand van hen heeft zich ooit voor de schietpartij hoeven verantwoorden. Zoals we eerder zeiden; de waanzin van oorlog.