Sinds 15 februari is er in Novorossia
een bestand van kracht. Een bestand dat deze keer niet alleen werd
onderschreven door Rusland, Novorossia en Kiev, maar ook door Duitsland en
Frankrijk. Een bestand ook dat nog geen enkele dag voor een echt
staakt-het-vuren heeft gezorgd, hoewel er vooral in de laatste weken veel
minder is geschoten. Toch is het nu tijd om te kijken hoe de zaken er voor
staan, want het voorjaar is aangebroken en veel analisten gaan er nog steeds
vanuit dat de volledige oorlog in de komende weken weer gaat beginnen. Niet
omdat Kiev denkt nu meer kans te hebben om wat te winnen, maar omdat de
Amerikaanse meesters van het fascistische regime in Kiev er op staan dat de
vijandelijkheden worden voortgezet. Nu dus een overzicht van de situatie aan
het front en de politieke ontwikkelingen die op de achtergrond spelen.
Wat aan het front opvalt, is dat er in
tegenstelling tot het vorige staakt-het-vuren minder overtredingen van het
bestand zijn. Ook is er sprake van het terugtrekken van de zware wapens, wat
een onderdeel is van de overeenkomst van Minsk. Hierbij moeten we wel vermelden
dat, terwijl de milities alle zware wapens hebben teruggetrokken tot achter een
bepaalde lijn, Kiev hier een stuk minder gehoor aan heeft gegeven. Zeker, een
aantal zware wapens zijn ook door Kiev teruggetrokken, maar in een aantal
sectoren is dit niet gebeurd, en op een paar plaatsen zijn zelfs extra wapens
aangevoerd. Wel is er deze keer meer OCSE controle dan vorige keer en er komen
ook meer rapporten uit over de terugtrekking van wapens en de regelmatige
schendingen. Helaas moeten we wel vaststellen dat de OSCE nog steeds weigert om
Kiev de schuld van de beschietingen te geven, terwijl de bewijzen vuistdik
aanwezig zijn.
De beschietingen die voor komen zijn
op een paar plekken waar de oorlog nooit echt is gestopt. Zo wordt er nog
steeds geschoten in de buurt van het vliegveld van Donetsk en in de buurt van
een belangrijke route in Lugansk. Verder zijn er regelmatig gevechten in de buurt
van Mariupol. Hier heeft een fascistenbataljon een aantal provocaties
uitgevoerd die door de milities zijn afgeslagen. Maar het blijft wel steeds
onrustig. Ook in dit gebied is de OSCE actief en een aantal keren zijn ook deze
waarnemers onder vuur van de fascisten komen te liggen. Zo blijft het een
aaneenschakeling van incidenten, maar de hevige beschietingen op de steden van
Novorossia die we zagen tijdens het eerdere bestand blijven nu grotendeels uit.
Op zich betekend dit nog niet dat er geen nieuw offensief van het Kiev leger
zal komen. Er zijn veel troepen en voorraden aangevoerd die er op wijzen dat er
wel degelijk nieuwe vijandelijkheden zullen uitbreken.
Het feit dat het deze keer wat
rustiger is dan tijdens het vorige bestand komt vooral door dat de Minsk
overeenkomst deze keer ook door Duitsland en Frankrijk is ondertekend. Dit was
een prima zet van Moskou, want iedere keer dat nu Kiev zich niet aan de regels
houdt gaat er een memo naar Berlijn en Parijs waarin de vrije republieken en
Rusland de Europeanen oproepen om er voor te zorgen dat Kiev de voorwaarden van
Minsk II allemaal nakomt. Dat heeft toch wel een bepaald effect omdat vooral
Duitsland niet wil dat het diplomatieke initiatief als een mislukking wordt
gezien. Dit in tegenstelling tot de Amerikanen die er echt alles aan doen om de
strijd weer op gang te krijgen. Er wordt materieel aan Kiev geleverd en er
wordt ook steeds overwogen om wapens te sturen. Dit gebeurt al door de
Amerikaanse satellietlanden zoals Polen en Letland. Merkel is niet blij met
deze gang van zaken en de Duitsers hebben de Amerikanen opgeroepen om op te
houden met de onzinnige beweringen over Russische invasies en grote
troepenmachten die steeds de grens over zouden trekken. Op dit gebied zijn er
duidelijk spanningen tussen Washington en Berlijn. Het komt weinig in de
publiciteit, maar het is duidelijk dat Duitsland in ieder geval wil proberen om
de Amerikanen van een grote oorlog in Europa af te houden.
De andere Europese landen houden zich
vooral afzijdig en geven weinig commentaar. Ook is het conflict voor grote
delen uit de Westerse pers verdwenen. Er kan echter geen twijfel aan bestaan
dat als Amerika vasthoudt aan het uitlokken van een oorlog Europa achter
Washington zal gaan staan. Ook al zal dit tegen de eigen belangen in zijn. De
vraag op dit moment is welk excuus Kiev kan bedenken om de strijd weer volpop
te laten losbarsten. Er zijn al verschillende pogingen geweest om valse vlag
operaties van de grond te krijgen waar de milities de schuld van zouden
krijgen. Maar tot nu toe hebben de milities dit soort zaken steeds in de kiem
kunnen smoren, soms door snel ingrijpen of door het zoeken van de publiciteit.
Maar het is maar de vraag hoe lang dit goed kan gaan. Eigenlijk is het gewoon
afwachten tot de vlam ergens in de pan slaat. De geschiedenis leert ons dat als
de Amerikanen eenmaal oorlog willen, ze die ook krijgen. Het enige voordeel
hier aan is dat ze dit soort oorlogen meestal niet winnen. Maar het kost wel
veel levens, en dat is al erg genoeg.
In het deel van de Oekraïne dat nog
onder het bestuur van Kiev staat is het ook geregeld onrustig, zowel in de
bovenlaag als onder het volk. Een paar weken geleden brak er een conflict uit
tussen Poroschenko en een andere oligarch Kolomoisky, deze laatste is de
directe sponsor van de fascistische eenheden die aan het front constant
oorlogsmisdaden begaan. Kolomoisky probeerde zijn wil met gewapende krachten
door te drukken, maar de Amerikanen kwamen tussen beiden en zij kozen de kant
van Poroschenko. Kolomoisky moest zijn gouverneurspost opgeven en zich uit de
politiek terugtrekken. Ook moest hij zijn gewapende groepen ontbinden. In ruil
hiervoor mocht hij zijn fortuin en zijn bedrijven houden. Deze hele episode
geeft al aan hoeveel controle de Amerikanen over Kiev hebben. De
fascistengroepen van de Rechtse Sector worden nu onderdeel van het reguliere
leger en hun commandant is adviseur op het ministerie van oorlog geworden.
Ook dit geeft aan hoe fascistisch de
Oekraïense staat intussen geworden is. Er komen steeds meer fascistische
wetten, die door het Westen worden genegeerd. Zo is het nu illegaal om te
zeggen dat er geen sprake is van Russische agressie. Iemand die dit wel volhoud
kan voor jaren achter de tralies verdwijnen. Er is geen vrije pers meer, meer
en meer politieke organisaties worden verboden of ontbonden en op de straat
heerst willekeur. Zo als onder alle fascistische regimes verdwijnen er mensen
die nooit meer worden teruggezien. Er wordt op grote schaal geïntimideerd en
gemarteld, gebruikmakend van instrumenten die door het Westen worden geleverd.
Toch laten een aantal mensen een
tegengeluid horen. Steeds vaker zijn er demonstraties tegen het regime. Op 1
april namen er zelfs 3000 mensen aan deel. Er wordt geprotesteerd tegen de
effecten van de oorlog, tegen de honger en armoede en tegen het niet uitbetalen
van salarissen. De economie ligt aan gruzels en de fascisten in Kiev kunnen
zich alleen handhaven door gebruik te maken van geld dat ze ontvangen uit de
zakken van vooral Europese belastingbetalers. Geld dat meestal meteen naar het
leger gaat en niet naar de bevolking. Er wordt gezegd dat het regime zich
alleen maar voor deze protesten kan redden door de oorlog weer te laten
oplaaien. Maar dat kan zich ook heel makkelijk tegen hen keren en is een
risicovolle strategie.
In de gebieden van Novorossia die nog
in handen zijn van Kiev neemt het verzet met de dag toe. In veel steden zijn nu
partizanen actief die de misdaden van het Kiev leger niet meer pikken. Steeds
vaker komen er bomaanslagen voor, ondermeer in Kharkov en Odessa. Doelwit zijn
meestal bureaus en opslagplaatsen van groepen die het leger steunen of treinen
die voorraden voor het leger vervoeren. De partizanen zijn nu beter bewapend en
hun aantal is toegenomen. Ze zijn nog lang niet in staat om hun steden
eigenhandig te bevrijden, maar ze geven Kiev wel steeds meer problemen. In die
genoemde steden zijn een soort Gestapo operaties gaande tegen de partizanen,
maar het verzet laat zich hierdoor niet tegenhouden.
In Novorossia zelf gaat de opbouw van de republieken gewoon door. Er worden pensioenen en uitkeringen uitbetaald, het leven wordt steeds meer georganiseerd en de wederopbouw is ter hand genomen. Op de velden worden de mijnen verwijderd en wordt er weer gezaaid. Niet dat men gelooft dat de oorlog echt voorbij is, maar de wil tot opbouw en het ontwikkelen van een eigen leven is sterk en neemt toe. Wat de toekomst uiteindelijk zal brengen weet niemand, maar iedereen is er van overtuigd dat Moskou zal ingrijpen als het echt nodig is. De komende weken zullen van cruciaal belang zijn. Niet alleen voor Novorossia, maar voor heel Europa. De centrale vraag is of een echte grote oorlog kan worden afgewend. En precies daar kan nog niemand een zinnig woord over zeggen. Waakzaamheid blijft dus geboden, voor ons allemaal.
