Nog maar kort geleden hebben we
geschreven dat de Rutte II coalitie voor de rest van zijn dagen te maken zou
krijgen met crisissen, incidenten en hoog oplopende meningsverschillen. Het
uitkomen van deze voorspelling heeft niet lang op zich laten wachten. We voegden
daar nog iets anders aan toe; namelijk dat Rutte op deze coalitie is uitgekeken
en dat hij bezig is met plannen voor het volgende kabinet. Een kabinet waar de
PvdA geen deel meer van zal uitmaken. Alle tekenen lijken er nu op te wijzen
dat ook deze voorspelling een schot in de roos was. Hoe wel het nog wel iets
langer zal duren voordat dit uitkomt.
Een week lang maakten de
coalitiepartners ruzie over het vluchtelingenbeleid na een juridisch oordeel
uit Europa dat door beide kanten verschillend werd uitgelegd. De VVD ging er
van uit dat het Europese besluit betekende dat er geen onderdak geboden hoefde
te worden aan asielzoekers die van de rechtbank te horen hebben gekregen dat ze
moeten vertrekken. De PvdA bracht hier tegen in dat het besluit juist betekend
dat er wel opvang gegeven moet worden. Over deze zaken werd een week lang gevochten,
soms tot diep in de nacht. Uiterlijk deed men of er niets aan de hand was, maar
het is wel duidelijk dat de loopgraven tijdens de strijd behoorlijk diep gegraven
werden. Er wordt in de wandelgangen gesproken over hoog oplopende ruzies tussen
de bewindslieden.
De VVD beweerde koppig te willen
vasthouden aan haar eigen standpunten om de PVV de wind uit de zeilen te nemen.
De PvdA kon niet toegeven omdat haar achterban dit niet zou pikken. De partij
heeft zich op dit gebied al hopeloos te schande gemaakt door het tot misdaad
verklaren van de illegaliteit niet te blokkeren. Uiteindelijk was het de
Christen Unie die dit wel deed en het plan ging van tafel. De PvdA kon zich
niet nog een debacle op het gebied van asielbeleid veroorloven omdat dan de
achterban zeker in opstand zou zijn gekomen. Men is al niet blij met Samsom en
de vele verkiezingsnederlagen die hij de partij heeft bezorgd. Weer buigen voor
de VVD zou een brug te ver zijn geweest. Niet alleen zou dat een opstand in de
eigen gelederen uitlokken, maar ook de laatste PvdA stemmers zouden de sociaal
democraten de rug toekeren.
Intussen is er toch een soort tussenoplossing
gevonden waarbij er opvang komt in de grote steden. Eigenlijk het beleid dat nu
al enige tijd in vooral Amsterdam wordt gevoerd. Het voorbeeld lag er dus al en
ook burgemeesters van andere steden hadden al aangegeven dat ze toch opvang
wilden blijven verstrekken. Waarom dan toch deze loopgravenoorlog in Den Haag?
Het wordt steeds duidelijker dat dit hele Haagse conflict niet veel meer was
dan een grote show. De constante beweringen dat men er uit wilde komen gingen
met de dag holler klinken. Zelfs de politiek labiele NOS kwam er op een bepaald
moment achter dat Rutte hard aan het zoeken is naar een manier om de stekker
uit zijn eigen kabinet te trekken. Het lachende wonderkind heeft duidelijk geen
zin om nog 2 jaar van de ene brand naar andere te rennen met een steeds kleiner
wordend slangetje. Hij zoekt een weg, of een vlucht naar voren.
Precies dat jaagt de PvdA de stuipen
op het lijf. Rutte was meer bezig om een manier te vinden om de val van het
kabinet goed te kunnen verkopen dan dat hij naar een oplossing van het conflict
zocht. Hij moet immers voorkomen dat hij wordt bekeken als iemand die wegloopt voor
zijn eigen verantwoordelijkheid, precies datgene waarvan hij anderen zo vaak
heeft beschuldigd. Waarschijnlijk heeft hij deze manier nog niet kunnen vinden
en liet hij een compromis toe. Maar waar een wil is, is een weg, dus we kunnen
er van uit gaan dat de oplossing die nu is gevonden alleen maar uitstel van
executie is. Ook is het maar de vraag wie deze strijd nu heeft gewonnen. Er
komt opvang, dus dat is een pluspunt voor de PvdA. Maar het zal maar in 5
steden gebeuren in plaats van de 25 waar nu opvang wordt gegeven, en het is
tijdelijk. Dat is dus een beetje winst voor de VVD. Het is maar een beetje want
de VVD moet toch opvang toestaan terwijl men er helemaal van af wilde. Echter,
dit alles is voor Rutte maar van nevenbelang. Zijn toekomstplan is meer dan duidelijk.
Afgelopen maandag ging hij te voet naar
het overleg en liep een half uur door Den Haag. Hij maakte praatjes, ging op de
foto en dronk koffie. Het zal een geroutineerde kijker niet zijn ontgaan dat
dit het begin was van de verkiezingscampagne van de VVD. Het zijn nog prille
aanzetten, en het echte werk zal nog even moeten wachten. Maar het bewijst wel
welke kant Rutte graag op wil; als het verdedigbaar is, zo snel mogelijk nieuwe
verkiezingen en een nieuwe coalitie.
Over dit alles zwijgt de PvdA en is
het bibberen van de sociaal democraten zelfs van kilometers afstand te horen.
Men heeft ook nog al wat te verliezen. Als Rutte bij de volgende gelegenheid besluit
om er een einde aan te maken en dus het initiatief neemt, zal de PvdA er als
een zielig zootje bij staan, en terecht. Opnieuw zal men zien dat de PvdA tot
het uiterste vasthoudt aan de zo fel begeerde stoelen en daar bijna alles voor
over heeft. De stemmers zullen dan niet alleen weglopen, ze zullen wegrennen
als of de snelste marathonlopers ze op de hielen zitten. In feite zal dit het
einde van de PvdA betekenen en zal de SP de leidende mantel van de sociaal
democratie overnemen. Je zou het als het Griekse scenario kunnen beschrijven
want ook daar was het stuivertje wisselen op sociaal democratisch gebied.
We komen zo vanzelf bij de vraag wat
de PvdA nog kan doen om de ondergang van haar wereld te voorkomen. In feite zit
er nog maar een ding op; de leiding van de PvdA moet een “Wouter Bos” doen. Ze
moeten zelf uit het kabinet stappen nog voordat de VVD het initiatief kan nemen.
Bos deed een aantal jaren geleden hetzelfde toen hij Afghanistan aangreep om
een kabinetscrisis te veroorzaken. Dit heeft de PvdA toen gered van een heftige
nederlaag. Waarschijnlijk zal de medicatie dit keer minder werken omdat de PvdA
zich tijdens deze gehele coalitie steeds als de mindere van de VVD heeft
opgesteld. In feite heeft Rutte II alleen maar VVD beleid uitgevoerd. Maar er
zal voor de PvdA weinig anders op zitten dan de gok maar te wagen en het
kabinet uit te vluchten. De partijleiding kan dan tenminste zeggen dat ze over
een principekwestie is opgestapt, welke dat dan ook is. Misschien dat hier nog
een beetje krediet te halen is.
Maar alleen opstappen, zal niet genoeg
zijn. Meteen na het opstappen, zal er een volledig nieuwe leiding moeten komen.
Iedereen die in verband gebracht wordt met Rutte II zal geen toekomst meer
hebben. Dat betekent dat Samsom, Asscher, van Rijn, Koenders en Klijnsma uit
het zicht zullen moeten. Zij stralen aan alle kanten het VVD beleid van Rutte
II uit en dat zal de kiezer zeker niet vergeten. Men moet dus op zoek naar een
nieuwe Job Cohen, die misschien te eerlijk was om oppositieleider te zijn, maar
wel werd gerespecteerd. Of er zulke figuren ook vandaag nog rondlopen in de
PvdA valt te betwijfelen. Het gaat dus hoe dan ook een stevige strijd worden.
Zo als gezegd; de beslissing is nog
even uitgesteld omdat Rutte en zijn VVD kornuiten het blijkbaar nog niet aan
durfde om nu al te springen. In ieder geval hebben we opnieuw een mooie
repetitie gezien voor wat er binnenkort gaat komen. Want nu deze crisis niet het
eindpunt is geworden zal het zeker de volgende zijn. Doormodderen heeft geen zin,
daar zullen er de komende tijd steeds meer achter komen.
