Deze week is het precies 10 jaar
geleden dat Theo van Gogh werd vermoord In Amsterdam Oost, door de
fundamentalist Mohammed B. Zoals gebruikelijk levert zoiets weer een enorme
mediahype op waar maar al te vaak de waarheid door in het gedrang komt. Over
het algemeen straalt de schijnheiligheid er van af. Van Gogh mag een goed
filmmaker zijn geweest, maar dat weegt niet op tegen de schade die hij in de
maatschappij heeft aangericht. Net als Fortuyn beweerde Van Gogh dat zijn
hoofddoel was om de vrijheid van meninguiting te beschermen. Beiden hadden ook
de Islam in het vizier en staken dat niet onder stoelen of banken.
Maar als we nu terug kijken zullen we
zien dat wat de beiden heren met vrijheid van meningsuiting bedoelden was; dat
iedereen het recht heeft om alle anderen te beledigen, te kwetsen en te
vernederen. Er mochten geen barrières meer zijn en alles moest gewoon gezegd
kunnen worden. Fortuyn deed dit met het subtiele van de intellectueel, en Van
Gogh gebruikte de botte bijl op een manier die gerust als asociaal kan worden
aangemerkt. Van Gogh richtte zijn pijlen niet alleen op de Islam, hij zat ook
vol antisemitische opmerkingen en commentaren en deed zijn uiterste best om zo
veel mogelijk vijanden te maken. Dat is hem dan ook dubbel en dwars gelukt, en
net als met iedere provocateur, heeft ook hij daar uiteindelijk de rekening
voor gepresenteerd gekregen.
Om de zaak goed te begrijpen moeten we
niet vergeten dat provocateurs als Van Gogh en Fortuyn de perfecte speelballen
zijn van de heersende klasse. De uitkomst van hun uitspattingen was dat de
sfeer in Nederland totaal vergiftigd werd. Iedereen die deze periode heeft
meegemaakt zal zich herinneren hoe bepaalde breuklijnen plotseling grote kloven
werden, die de maatschappij er echt niet beter op hebben gemaakt. Dat is tot op
de dag van vandaag te merken. De erfenis van Van Gogh en Fortuyn moet dan ook
zeker als negatief worden aangeduid. Ze waren goed in wiggen drijven, overal
waar ze maar kwamen. Tot ze te ver gingen en iemand of iets er een stokje voor
stak. Ze hadden hun werk gedaan en waren nu niet meer nodig. Dus moesten ze weg
voor het te veel uit de hand ging lopen.
Over de moord op Fortuyn is al veel
geschreven, maar ook de dood van Theo van Gogh is niet zo eenvoudig te verklaren
als het mag lijken. Voor de Nederlandse staat is het eenvoudig. Mohammed B. was
geradicaliseerd en wilde een heldendaad plegen door een vijand van de Islam te
vermoorden. Van Gogh paste prachtig in dit profiel. Maar zo eenvoudig is het
allemaal niet. Het is intussen een publiek geheim dat Mohammed B. niet alleen
heeft gehandeld, die morgen in Amsterdam Oost en ook daarvoor niet. Tijdens het
onderzoek was er al sprake van andere personen, maar dat is altijd ontkend en
als speculatie weggezet. Zoals het gaat met dergelijke doofpotten, weigeren de
geruchten meestal om helemaal te verdwijnen. Ook al gaan er vele jaren
overheen. Er blijft altijd iets hangen omdat de zaak niet af is. Er zal nu wel
een soort onderzoek komen, maar dat is weer zo beperkt dat het ware beeld
waarschijnlijk niet zichtbaar zal worden.
Wat weten we intussen over deze
dingen? Mohammed B. had contact met de Hofstadgroep. Over deze groep radicale
moslims in vooral Den Haag, is bekend dat de AIVD een grote hand heeft gehad in
het opzetten van deze organisatie. Er werden zelfs handgranaten geleverd die
uiteindelijk tegen de politie zijn gebruikt. De werkwijze, het zelf opzetten of
aanmoedigen van een groep extremisten is een beproefde methode die vooral door
de Amerikanen veel is gebruikt. Deze methode is nog steeds erg geliefd en ligt
ten grondslag aan het ontstaan van ondermeer de IS. De zaak rond de
Hofstadgroep was natuurlijk veel kleiner van omvang, maar het idee er achter is
hetzelfde. Men gebruikt extremisten om onrust en angst te veroorzaken en zo
harder optreden van de overheid mogelijk te maken.
Er zijn geruchten over de betrokkenheid
van de AIVD bij de moord op Van Gogh, maar die zullen tijdens het nieuwe
onderzoek zeker niet echt aan de orde komen. De overheid gaat zich immers niet
in het eigen vlees snijden. Daar is men veel te slim voor. Politieke moorden
zijn in Nederland geen uitzondering, ook nooit geweest. Dat gaat al terug naar
het begin van de ontstaansgeschiedenis. Sommige worden echt als moorden
geregistreerd, anderen worden als ongeluk of zelfmoord af gedaan. We kunnen
hierbij bijvoorbeeld denken aan de dood van Maarten van Traa, PvdA politicus en
parlementslid, op de ring bij Amsterdam. Hij kwam om tijdens een eenzijdige
aanrijding, die nooit is verklaard. Hij was bezig met onderzoeken naar de
opsporingsmethoden van de politie en velen hadden de in druk dat hij “teveel
wist”. Hij kende veel vijanden bij de politie, onder informanten en in de onderwereld.
Een onderwereld die deels in de bovenwereld is doorgedrongen, aldus Van Traa.
Bij al deze moorden of sterfgevallen
zijn er geruchten, beweringen en delen van bewijzen. Maar zij verdwijnen in de
grote machines van de overheid, die altijd wel een weg weet om een nieuwe
doofpot van start te laten gaan. De kans om slachtoffer te worden van een
politieke moord bestaat ook als je geen bekende persoonlijkheid bent. In
Nijmegen deed een activist uit de kraakbeweging onderzoek naar de betrokkenheid
van de AIVD en de politie bij het opzetten van de Hofstadgroep. Vrienden zeggen
dat hij dicht bij een doorbraak was. Op een avond werd hij op straat vermoord.
Later gaf men voor dat het om een ruzie met een andere activist ging, maar dat
wordt door velen niet geloofd. De lijn en de methode zijn duidelijk; in
Nederland mag heel veel, maar een ieder die te dicht bij de geheimen van de
staat komt maakt een goede kans om het niet te overleven. In zulke gevallen
twijfelt de overheid niet lang.
We zijn dit artikel begonnen met de
moord op Van Gogh, en daarvan kunnen we vaststellen dat een grootmuil is heen
gegaan die op geen enkele wijze een positieve bijdrage aan de maatschappij
heeft geleverd. Wel heeft hij met zijn geschreeuw veel slachtoffers en dus ook
vijanden gemaakt. Iedereen mag zelf concluderen of niet dat hij terecht in zijn
eigen zwaard is gevallen. Maar los daarvan moeten we goed begrijpen dat dingen
vaak heel anders zijn dan men ons doet geloven. Niets is wat het op het eerste
gezicht lijkt. Waakzaamheid blijft dus geboden, altijd en overal.
