donderdag 7 november 2013

Onderzoek Velser Affaire; de doofpot gaat gewoon door



Het was de bedoeling geweest dat nu eindelijk de waarheid over de Velser Affaire aan het licht zou komen. Na jaren van onderzoek presenteerde de Stichting Onderzoek Velser Affaire op 2 november het rapport dat eindelijk een einde had moeten maken aan het onrecht dat de linkse verzetsbeweging in IJmuiden en Velsen zowel in als na de oorlog is aangedaan. Voor dat we ingaan op de resultaten even een terugblik op wat de Velser Affaire eigenlijk was. De linkse, vooral communistische verzetsbeweging in IJmuiden, Velsen en Haarlem was in de oorlog sterk en goed georganiseerd. Dit tot grote ergernis van de Nederlandse regering in Londen. Men was doodsbenauwd voor een communistische machtsovername na een Duitse capitulatie.

In de laatste jaren van de oorlog vielen veel communistische verzetsmensen in handen van de Duitsers en werden vermoord. Een van de slachtoffers was Hannie Schaft uit Haarlem. Na de oorlog werd duidelijk dat het zogenaamde oranjeverzet communistische verzetsstrijders aan de Duitsers had uitgeleverd om het communistische verzet te verzwakken. Dit zou zijn gebeurd op orders van de leiding van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS). De bevelhebber van de BS was Prins Bernhard en er zijn altijd geruchten geweest dat hij persoonlijk betrokken was bij de pogingen om nog zo veel mogelijk linkse verzetsmensen in handen van de Duitsers te spelen. Bewijzen hiervoor zouden te vinden zijn bij de oorlogsmisdadiger Menten, die met de belastende documenten jarenlang zijn vrijheid kon kopen. Tot de documenten door onbekenden uit zijn huis werden ontvreemd. Daarna kwam Menten toch nog voor de rechtbank.

Het oranjeverzet in IJmuiden en Velsen bestond voor een deel uit politiefunctionarissen, geleid door Nico Sikkel, een substituut officier van justitie uit Haarlem, en zij zouden een zeer kwalijke rol hebben gespeeld in de hele zaak. Ze maakten zich ook schuldig aan verrijking en willekeur na het einde van de bezetting. Ze deden dit toen vanuit hun functies binnen de BS en de Politieke Opsporingsdienst. Er zijn door de geruchten een aantal onderzoeken gedaan naar de Velser Affaire, maar de waarheid bleef altijd verborgen. Onderzoekers werden belemmerd en geïntimideerd. Hetzelfde gebeurde met de getuigen. Dit leidde er toe dat er door veel mensen werd gezwegen. De daders hadden veel touwtjes in handen en waren machtig. Daar kwam nog bij dat ze steun van boven hadden, tot in de hoogste kringen.

Maar ondanks dit alles is de Velser Affaire nooit uit het nieuws geweest. Altijd kwamen de beschuldigingen en de geruchten terug. Steeds opnieuw waren er pogingen om het zwijgen te doorbreken. De doorbraak kwam in 2004 toen de schrijfster Conny Braam een boek uitbracht waarin de Velser Affaire de historische achtergrond vormde. “Het Schandaal” was een aanklacht tegen de hele doofpotoperatie die altijd rond de Velser Affaire heeft gespeeld. Met haar boek doorbrak ze de angst. Tijdens het schrijven verzamelde ze veel informatie die later de eerste bron zou worden voor het nieuwe onderzoek waarvan we nu het resultaat kennen. Om het onderzoek te kunnen uitvoeren werd er een stichting opgericht en geld verzameld. Er werd een onderzoeker, dr. Bas von Benda-Beckmann, aan het werk gezet die op 2 november 2013 in IJmuiden zijn rapport presenteerde.

In de aanloop naar de presentatie waren de verwachtingen hoog gespannen. Zou dit keer de waarheid echt aan het licht komen? Zou het zwijgen voorgoed doorbroken worden? Of ging de doofpot gewoon door? De voortekenen waren niet best; in de commissie van aanbeveling zitten mensen die zeker niet gediend zouden zijn van echte onthullingen. We komen de namen tegen van de directeur van het NIOD en de burgemeesters van Velsen en Beverwijk. Op zich is het vreemd dat de directeur van het NIOD, mevr. Schwegman, wel in deze commissie plaats nam, terwijl het NIOD weigerde om het onderzoek zelf te doen. Men wilde hier eerst geld voor hebben. De onderzoeker onderzocht nationale en regionale archieven plus archieven in Engeland en Canada. Maar hij weet niet of hij alle stukken heeft mogen inkijken. Dit alles creëerde niet echt de hoop dat de onderste steen nu boven zou komen.

Zo als meestal logen de voortekenen niet. Nog voordat de presentatie van het rapport in de schouwburg van IJmuiden was begonnen kopte de IJmuider Courant al: “Velsense verzet leverde geen communisten uit aan Duitsers”. Een zelfde kop komen we tegen in het Haarlems Dagblad. Volgens de onderzoeker, Bas von Benda Beckmann, heeft hij geen gegevens gevonden die de bewering staven dat het oranjeverzet in de laatste maanden van de bezetting met de Duitsers samenwerkte om linkse verzetstrijders uit de weg te ruimen. Zijn verklaring is dat de meeste communisten al in 1943 waren opgepakt. Kijk goed naar wat er wordt gezegd: hij heeft geen gegevens gevonden, wat dus niet uitsluit dat die er wel degelijk zijn. Hij heeft ze waarschijnlijk alleen niet in mogen zien.

Verder beweerd von Benda-Beckmann dat er geen concrete bewijzen zijn gevonden dat Hannie Schaft is verraden aan de SD. Zij werd gewoon bij een controle gearresteerd. Dat was volgens hem alles. Maar hoe de arrestatie in zijn werk was gegaan wisten we al. De vraag was waarom de Duitsers haar nog executeerde in de duinen enkele weken voor de capitulatie. Volgens veel mensen gebeurde dit omdat ze communiste was, want de Duitsers hadden een deal met het oranjeverzet dat er geen executies meer zouden plaats vinden. Toch werd zij vermoordt, en de vraag waarom blijft nog steeds open. Die vraag wordt ook nu weer niet beantwoord. Daar komt nog bij dat de onderzoeker beweerd dat hij geen bewijs heeft kunnen vinden dat Londen de actie tegen de communisten regisseerden. Maar waar kwamen dan de briefjes vandaag waarin rechtse verzetslieden werden opgeroepen informatie over communisten te geven? Met haast zelfs. Het onderzoek komt niet veel verder dan dat de plaatselijke politiefunctionarissen eerst fout waren en toen weer in het verzet zaten. Hierbij hadden ze wel hun positie misbruikt, maar van een complot of bevel van hogerhand zou geen sprake zijn. Het ware verhaal van de Velser Affaire blijft dus opgesloten in de kluizen van de Nederlandse overheid. We moeten hier ook nog opmerken dat de onderzoeker intussen sinds mei 2013 voor het NIOD werkt. Geen oninteressant detail. De heersende klasse beloond altijd diegenen die zijn woorden tot waarheid zweren, inclusief de grootste leugens.

Is de uitkomst van het onderzoek een verrassing? Eigenlijk niet. Als men echt de waarheid naar buiten had gebracht had dit nog steeds grote schade berokkend aan de Nederlandse staat. Immers als de beschuldigingen en beweringen waar zijn betekend dit dat Prins Bernard, de Nederlandse regering in Londen en de leiding van het oranjeverzet schuldig zijn aan een serie politieke moorden. Het blazoen van Bernard is door andere zaken al pikzwart, maar toegeven dat hij orders gaf tot het uitvoeren van politieke moorden gaat nog steeds te ver. Dus moest de doofpot standhouden, net als bij al de andere onderzoeken. Sommige mensen mogen nu tevreden zijn over de uitkomst. Maar dat is een fout, want tevreden zijn met een halve waarheid is gelijktijdig tevreden zijn met een halve leugen. Zo iets valt ook op te maken uit de reactie van Conny Braam. Zij vindt dat het onderzoek een goed beeld geeft van het IJmuiden van toen en de gespannen verhoudingen tussen de klassen in de regio, inclusief het anti-communisme. Ze zegt verder dat de uitkomst een “grote stap voorwaarts is in het ontrafelen van de Velser Affaire.” Hiermee geeft ze gelijktijdig aan dat het laatste woord nog niet gesproken is en dat er meer feiten boven tafel moeten komen.
 
Dat die orders van hogerhand om tegen de communisten op te treden er zijn geweest en dat er mensen zijn vermoord hierdoor is iets wat we geen minuut betwijfelen. Conny Braam toont een van de documenten in een Netwerk documentaire uit 2006, die een deel van het bewijs vormen. Ook in andere plaatsen, waaronder Amersfoort kwamen dit soort zaken voor. Net als in IJmuiden was ook in Amersfoort, de geboorteplaats van de Raad van Verzet, het linkse verzet sterk en goed georganiseerd. Dat er verder gezocht zal worden is ook duidelijk. Er zal een dag komen dat de overheid de deksel niet meer op deze smerige beerput kan houden. En het hield natuurlijk ook niet op bij de Velser Affaire, want verschillende figuren die bij dit alles betrokken waren, zoals Six van de Orde Dienst en Kruls, het hoofd van het Militair Gezag, waren na de oorlog betrokken bij het opzetten van een netwerk van zogenaamde “Stay behinds”. Dit waren bewapende figuren die als er ooit een Sovjet aanval zou komen achter de linies het verzet moesten organiseren. Later werd dit netwerk, dat nog steeds actief is in een wat andere vorm, bekend als Gladio. De eerste fundamenten voor dit alles werden tijdens de bezetting gelegd en het gevolg was de Velser Affaire. Het is dus niet vreemd dat dit anti-communistisch netwerk nog steeds uit de wind wordt gehouden, inclusief de oranjekliek. Maar de strijd tegen de doofpot zal doorgaan. Net zo lang tot we de waarheid weten. Een ding is zeker, de Tweede Wereld Oorlog en haar nasleep zijn nog lang niet afgelopen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten